Lễ hội Hát qua làng: Nét văn hóa độc đáo của huyện Bảo Thắng
Bảo Thắng là một thung lũng nằm chính giữa tỉnh Lào Cai. Nơi đây lưu giữ được giá trị văn hoá, phong tục tập quán cùng các danh lam thắng cảnh. Đặc biệt, vào dịp đầu xuân tại đây tưng bừng tổ chức lễ hội “ Hát qua làng” thu hút du khách ghé qua.
Lễ hội Hát qua làng được tổ chức mỗi dịp xuân về
Lễ hội được tổ chức tại xã Bản Phiệt hàng năm. Nơi đây có trên 20% số hộ gia đình là đồng bào dân tộc Dao. Vì vậy, đây được coi là lễ hội chung của toàn xã dịp xuân về.
Lễ hội “ Hát qua làng” là phong tục truyền thống có từ lâu đời của dân tộc Dao Tuyển. Lễ hội như một lời mời làng bản quanh vùng tới thi hát giữa khách với chủ nhà. Để cầu mong mưa thuận gió hoà, mùa màng bội thu, gia đình bình an, hạnh phúc. Bởi vậy mà từ lễ hội, nhiều người ở xa nhau đã trả thành những người bạn tâm giao, thân thiết. Đây là dịp những người bạn thân trong khắp bản làng được gặp nhau kể chuyện gia đình, cuộc sống và gửi cho nhau lời chúc năm mới vạn sự như ý.
Trang phục của cô gái người Dao tại huyện Bảo Thắng
Theo phong tục truyền thống, vào đầu xuân các cô gái chàng trai người Dao Tuyển hẹn hò nhau hát. Trai làng này đến hát giao lưu với các cô gái của làng khác. Cuối năm, họ gặp thầy làng xin phép và nhờ thầy dạy các câu hát hay, gửi hồng thư kèm 3 gói thuốc lào, 3 đôi đồng xu được gửi sang làng có các cô gái và được trình lên ba người già làng. Thầy làng có trách nhiệm đọc để các cô gái cùng nghe và nói lên câu trả lời của mình. Sau khi thầy làng viết thư, các cô gái sẽ nhận và nhờ người gửi đến tay các chàng trai. Việc hẹn hát được chấp thuận, các cô gái sẽ chuẩn bị trước thuốc lào, rượu, nước…và mặc lên cho mình những bộ trang phục đẹp chờ các chàng trai làng đến.
Hội làng kết thúc, các chàng trai cô gái tặng vòng cổ, vòng tay cho nhau trong sự quyến luyến hẹn thề gặp nhau vào dịp hát hội mùa xuân năm sau.

Hình ảnh thầy làng cùng đọc ước nguyện của các chàng trai tới cô gái làng bên
“Hát qua làng”có nhiều làn điệu, người hát trong lễ hội không kể già, trẻ, trai, gái. Những bài hát mừng năm mới như chúc phúc gia đình, giao duyên, chúc năm mới…đặc biệt nhất là màn thi hát đối về mùa xuân và tình yêu đôi lứa. Nhờ những đêm hát giao duyên này mà đã có nhiều cặp trai gái nên duyên vợ chồng.Mỗi dịp đầu năm, lễ hội diễn ra trong không khí tưng bừng, phấn khởi đón chào năm mới của đồng bào dân tộc nơi đây tới tham gia, cổ vũ nhiệt tình cho đội tham gia “Hát qua làng” cùng với nhiều hoạt động khác như ném còn, đẩy gậy, kéo co…
Các cô gái chàng trai giao lưu những lời ca tiếng hát hội Xuân
Qua lễ hội đã góp phần phát huy, bảo tồn truyền thống văn hoá tốt đẹp của người Dao Tuyển. Một trong những dân tộc ít người của vùng núi tỉnh Lào Cai nói chung và địa bàn xã Bản Phiệt nói riêng.
Nguyễn Thị Như Ngọc