Ngày thế giới chống lao động trẻ em 2013 kêu gọi chấm dứt tình trạng trẻ em phải làm giúp việc gia đình. (Ảnh: ILO)

Theo ILO, trên thế giới hiện có 6,5 triệu trẻ em phải lao động thuộc độ tuổi từ 5 – 14. Trong đó, hơn 71% là trẻ em gái. Theo ước tính, 5 triệu trẻ em trên thế giới, trên độ tuổi lao động hợp pháp tối thiểu, làm giúp việc gia đình được trả lương hoặc không.

Các số liệu mới nhất được ILO công bố trong báo cáo chỉ rõ: “Hạn chế lao động trẻ em trong các công việc gia đình và bảo vệ các lao động trẻ chống lại điều kiện bị lạm dụng”, trẻ em phải làm giúp việc nhà như một lao động thực sự. Các em chính là đối tượng dễ bị tác động bởi bạo lực thể chất, tinh thần và tình dục. Các trẻ em này thường sống xa gia đình, bị giám sát và trở nên rất phụ thuộc vào người tuyển dụng.
 
Bà Constance Thomas, Giám đốc Chương trình quốc tế về xóa bỏ lao động trẻ em của ILO, cho biết: “Tình trạng các trẻ em làm giúp việc nhà không chỉ vi phạm nghiêm trọng các quyền trẻ em mà còn là một trở ngại đối với quá trình thực hiện nhiều mục tiêu phát triển quốc gia và quốc tế”. Chính vì vậy, theo bà Thomas “chúng ta cần một khung pháp lý mạnh mẽ để xác định rõ lao động trẻ em trong các công việc gia đình, để ngăn chặn, loại bỏ nó và cung cấp điều kiện làm việc phù hợp cho thanh thiếu niên khi các em có thể làm việc một cách hợp pháp”.
 
Theo báo cáo của ILO, tại nhiều quốc gia trên thế giới, lao động giúp việc gia đình không được công nhận là một hình thức lao động của trẻ em do quan hệ phức tạp giữa các trẻ em và gia đình tuyển các em làm giúp việc. Trẻ em “làm việc nhưng không được xem như một lao động và dù các em sống trong một môi trường gia đình nhưng các em không được đối xử như một thành viên trong gia đình đó”.

Trẻ em bị bắt buộc làm nhiều công việc nặng nhọc (Ảnh: ILO)

 
Làm giúp việc gia đình là công việc tốn nhiều giờ lao động, không có tự do cá nhân và đôi khi phải chịu các điều kiện lao động nguy hiểm. Thêm vào đó, do tính chất bí mật, lén lút của tình trạng lao động này mà việc bảo vệ các lao động trẻ em là rất khó khăn.
 
Báo cáo của ILO kêu gọi cải thiện việc thu thập các dữ liệu và công cụ thống kê nhằm xác định một các chính xác quy mô, mức độ của vấn đề. ILO cũng kêu gọi các Chính phủ phê chuẩn và đưa vào thực hiện Công ước số 138 của ILO liên quan tới tuổi tối thiểu được phép nhận việc làm và Công ước số 182 về các hình thức tồi tệ nhất của lao động trẻ em.
 

Số liệu thống kê của ILO (năm 2012) cho thấy: - Số trẻ em phải lao động: 215 triệu, trong đó: 127 triệu trẻ em trai và 88 triệu trẻ em gái; - Số trẻ em phải tham gia vào các hoạt động nguy hiểm: 11 triệu, trong đó: 74 triệu trẻ em trai và 41 triệu trẻ em gái; - Số trẻ em là nạn nhân của lao động nặng, đặc biệt là xâm hại tình dục: 5 triệu.

Tuy vậy, tổ chức này cũng lưu ý rằng việc gia đình là một nguồn việc làm quan trọng, đặc biệt đối với hàng triệu phụ nữ. Điều này đã được công nhận bởi công ước lịch sử số 189 của ILO liên quan tới việc làm của các lao động gia đình, những người mà theo báo cáo cũng cần được thúc đẩy nhằm giảm thiểu số lượng lao động trẻ em trong các công việc này.
 
Giám đốc Chương trình quốc tế về xóa bỏ lao động trẻ em của ILO cho biết: “Tình trạng trẻ em phải làm người giúp việc gia đình xuất hiện tại tất cả các khu vực trên thế giới”, trong đó phổ biến ở một số nước châu Phi như: Burkina Faso, Côte d'Ivoire, Ghana và Mali.
 
Kể từ hơn 10 năm trở lại đây, lao động trẻ em đã được công nhận là một vấn đề quan trọng trong các quyền của người lao động. Mặc dù nhiều cải cách đã được đưa ra xung quanh vấn đề này song thực tế hiện vẫn còn hơn 200 triệu lao động trẻ em trên thế giới, trong đó có 115 triệu phải làm việc trong những điều kiện tồi tệ. Đây là một con số đáng báo động trong bối cảnh thế giới đang nỗ lực hướng tới tăng trưởng bền vững cũng như đạt được các mục tiêu phát triển thiên niên kỷ vào năm 2015./.