Mỗi lần nhắc tới cao nguyên trắng Bắc Hà chắc hẳn người ta sẽ nghĩ ngay đến màu trắng của hoa mận Tam Hoa nhưng có lẽ Bắc Hà không chỉ nổi tiếng với hoa mận mà còn khiến ta không thể quên được khi ngay giữa trung tâm thị trấn lại có một ngôi biệt thự vô cùng bề thế, mang nét cổ kính của kiến trúc châu Âu. Đó chính là dinh thự Hoàng A Tưởng, còn gọi là dinh thự “Vua Mèo” .
Trước đây đã có không ít luồng thông tin về dinh thự Hoàng A Tưởng cũng như về gia đình chủ nhân cũ, đến thăm dinh thự hầu hết ai ai cũng tò mò và muốn tìm hiểu về gia đình của gia tộc đầy quyền uy nhưng cũng đầy bí ẩn này. Để giải đáp cho những tò mò và thắc mắc đó, chúng tôi quyết định đi tìm hiểu về những bí ẩn xoay quanh ngôi nhà này.
Đến Bắc Hà trong một ngày mùa đông mưa phùn lạnh, chúng tôi thực sự ngỡ ngàng khi được chiêm ngưỡng vẻ đẹp của dinh thự giữa lòng Bắc Hà như toát lên một vẻ đẹp không chỉ cổ kính mà còn uy nghi đến lạ kì. May mắn được gặp một số vị già làng đang ngồi nhâm nhi chén rượu ngô trong tiết trời giá lạnh, chúng tôi đã có cuộc trò chuyện thú vị và tìm hiểu được rất nhiều thông tin bổ ích.
Dinh Hoàng A Tưởng được xây dựng từ năm 1914 và hoàn thành năm 1921, chủ nhân là Hoàng Yến Tchao dân tộc Tày, cha đẻ của Hoàng A Tưởng. Lý do mà dinh thự này được đặt tên là dinh Hoàng A Tưởng theo như các vị già làng kể lại thì đó là vì ngay từ khi còn nhỏ ông Hoàng A Tưởng đã thông minh sắc sảo hơn người và được cha Hoàng Yến Tchao vô cùng yêu mến, về sau mọi việc lớn nhỏ trong gia đình ông đều giao cho con trai thứ là Hoàng A Tưởng tiếp quản và ngôi nhà cũng được đặt theo tên của ông. Họ còn kể lại rằng gia tộc họ Hoàng là gia tộc quyền lực nhất ở Bắc Hà thời bấy giờ. Hoàng Yến Tchao là thổ ty vùng Bắc Hà, là một chức quan ở vùng dân tộc thiểu số trước đây. Các vùng đất tốt nhất, màu mỡ nhất đều do ông chiếm giữ và cướp đoạt của nông dân, ngoài ra thổ ty còn bắt nông dân ở các bản phục dịch hầu hạ theo thời gian nhất định. Đặc biệt dựa vào đặc quyền, đặc lợi mà Pháp ban cho, Hoàng Yến Tchao độc quyền bán muối, hàng tiêu dùng, khai thác lâm thổ sản, thuốc phiện bán cho Pháp, cung cấp lương thực, thực phẩm cho đồn binh lính Pháp và tay sai. Đó là lí do tại sao ta nói gia tộc họ Hoàng có quyền lực bậc nhất tại Bắc Hà ngày đó.
|
Gia đình trước dinh thự |
Hoàng Yến Tchao có ba bà vợ và có tổng cộng bảy người con. Trong đó có hai người con trai và năm người con gái. Vợ cả của ông Hoàng Yến Tchao là người Tày, bà đến với ông TChao bằng tình yêu và lấy ông Tchao khi ông này còn chưa được thực dân Pháp sử dụng. Bà cả sinh cho ông TChao được ba người con, hai người con trai và một người gái. Con trai cả là Hoàng A Tiển và thứ hai là Hoàng A Tưởng. Bà hai là người tội nghiệp nhất, lấy chồng giàu chưa hưởng được vinh hoa phú quý thì đã bị bệnh và mất sớm, không có một chút tài sản nào và cũng chẳng mấy ai biết là bà có tồn tại, bà hai sinh cho ông Tchao được hai cô con gái và ra đi khi tuổi đời vẫn còn trẻ.
|
Ông Hoàng Yến Tchao cùng vợ cả |
Tuy nhiên bà hai mất không đươc bao lâu thì ông Hoàng Yến TChao cũng nhanh chóng rước bà thứ ba về làm vợ, bà ba là người gốc Hoa. Bà ba sang Bắc Hà làm ăn, với những nét đẹp sắc sảo của con gái Trung Hoa, ngoại hình của bà ba đã nhanh chóng lọt vào “mắt xanh” của “Vua Mèo”. Bà ba là người thích sống tự lập và làm ăn buôn bán rất giỏi. Lấy ông TChao một thời gian, sinh cho ông hai cô con gái thì bà không thích sống trong dinh thự của ông Chao mà ra ngoài ở riêng và tự làm ăn buôn bán chứ không phụ thuộc bất cứ thứ gì từ ông Tchao.
|
Bà ba cùng các cô con gái( Bà ba ngồi) |
Về phần các con của ông Hoàng Yến Tchao thì có Hoàng A Tưởng là người thông minh xuất chúng hơn cả và cũng là người được ông Tchao tin yêu nhất nên được chọn là người thay ông tiếp quản mọi công việc, đó cũng là lí do tại sao mặc dù ông Tchao mới chính là “Vua mèo” nhưng lại đặt tên dinh thự theo tên của con trai thứ chứ không phải con trai trưởng.
Chia tay Bắc Hà, chia tay dinh thự nhưng những câu chuyện về gia đình họ Hoàng vẫn còn lưu lại trong tôi, nhiều điều bí ẩn về dinh thự vẫn làm tôi tò mò, nhất định tôi sẽ quay lại để khám phá, tìm hiểu thêm. Hẹn gặp lại Bắc Hà một ngày gần nhất - vùng đất cao nguyên trắng đẹp đẽ và thơ mộng.
Một số hình ảnh gia đình họ Hoàng (Ảnh do con cháu họ Hoàng cung cấp):