Hoa của cây Hoàng liên gai (Nguồn ảnh: Sưu tầm)
2. Đặc điểm nhận biết:
Cây bụi, cao 2- 3 m, gỗ thân và rễ có màu vàng đậm, phân cành nhiều, có gai dài chia 3 nhánh, mọc dưới các túm lá. Lá mọc vòng 3- 7 cái, gần như không cuống; phiến lá cứng, hình thuôn, nhọn 2 đầu, hơi bóng ở mặt trên, dài 3- 9 cm, rộng 1,2- 2,5 cm, mép có răng cưa nhỏ và đều. Hoa nhiều, 10- 30 cái mọc ở giữa các túm lá. Hoa nhỏ, cuống dài 1- 1,3 cm, màu vàng nhạt, mẫu 3. Tổng bao 3, hình mác rộng. Lá đài 6, hình trứng ngược, xếp thành 2 vòng; những cái vòng trong lớn hơn vòng ngoài. Cánh hoa 6, nhỏ hơn đài, hình trứng thuôn, đỉnh lõm, gốc có 2 tuyến nhầy. Nhị 6, ngắn hơn cánh hoa; bao phấn hình trứng. Bầu hình trụ tròn, hơi phồng ở giữa, chứa 1- 2 noãn. Quả mọng, hơi hình bầu dục hoặc hình trứng thuôn, đầu nhụy tồn tại rõ, khi chín màu đen, hơi có phấn, 1 hạt.
Mùa hoa tháng 5- 6, mùa quả tháng 6- 10
Thân cành bị chặt nhưng vẫn có khả năng tái sinh chồi. Hoa quả nhiều, có thể trồng được bằng hạt.
3. Sinh cảnh
Mọc ở rừng kín thường xanh mưa mùa ẩm, rừng núi đá, độ cao khoảng 1600 m. Cây chịu bóng hoặc có thể hơi ưa sáng. Mọc nơi có khí hậu mát quanh năm ở vùng núi cao. Mọc lẫn với những loại cây gỗ và cây bụi khác.
4. Phân bố
San Sả Hồ, Bản Khoang, núi Hàm Rồng...
5. Giá trị
Nguồn gen quý hiếm. Rễ và thân có chứa berberin, hàm lượng tới 3%, dùng làm thuốc chữa bệnh đường ruột. Kinh nghiệm dân gian dùng nước sắc của rễ hoặc thân chữa rối loạn tiêu hoá, ỉa chảy, kiết lỵ,…
6. Tình trạng và biện pháp bảo vệ
Đang nguy cấp (E). Do số lượng cá thể và trữ lượng ít, lại bị khai thác và chặt phá để mở rộng vùng canh tác.
Cấm tuyệt đối khai thác và chặt phá bừa bãi.