Giới thiệu về dãy nhà phụ của dinh Hoàng A Tưởng, Bắc Hà, Lào Cai
Đây là dãy nhà dành cho binh lính và người hầu. Khi dòng họ Hoàng ở thời kỳ hưng thịnh, dinh Hoàng A Tưởng từng là “trung tâm quyền lực” của cả vùng cao nguyên trắng. Bên trong bức tường thành kiên cố là một thế giới riêng biệt, nơi có sự phân chia rạch ròi giữa giới chủ nhân và những người phục vụ. Dãy nhà dành cho người hầu và binh lính được kiến trúc sư thiết kế thấp và bé hơn so với dãy nhà chính dành cho chủ nhân. Điều này thể hiện sự phân hóa sâu sắc trong giai cấp thời bấy giờ.
Để du khách hiểu hơn về cuộc sống ấy, chúng tôi trưng bày và tái hiện nhiều hình ảnh, hiện vật gắn liền với đời sống của họ.
Những người làm trong dinh Hoàng A Tưởng chủ yếu là người Mông, Tày, Nùng bản địa – những cư dân sống quanh vùng Bắc Hà. Họ đảm nhận đủ mọi công việc: từ nấu ăn, quét dọn, lấy củi, chăn ngựa, làm ruộng... đến phục vụ sinh hoạt hằng ngày cho chủ nhân. Người dân địa phương còn kể rằng, ông Hoàng Yến Tchao từng tuyển chọn các cô gái trẻ, xinh đẹp về phục vụ riêng – hát múa, đấm bóp, mua vui cho ông.
Sự phân biệt đẳng cấp giữa chủ nhân và người làm thể hiện rõ trong từng chi tiết nhỏ: từ bữa ăn đến lối đi. Người hầu không được đi vào bằng cửa chính – lối đi ấy chỉ dành cho chủ nhân và khách quý. Họ phải vòng qua một lối nhỏ bên phải dinh, đi thẳng ra phía sau – con đường này đến nay vẫn còn dấu tích, như một chứng nhân lặng lẽ cho sự phân tầng trong xã hội xưa.
Dù làm việc trong một dinh thự nguy nga, cuộc sống của người làm lại hết sức đạm bạc, đối lập hoàn toàn với sự hào nhoáng bề ngoài. Họ nấu ăn cho chủ nhân nhưng không được dùng chung mâm mà có gian bếp riêng giành cho người hầu. Họ ngủ nghỉ tập thể trong hai dãy nhà nhỏ, thấp ở phía sau khu nhà chính. Còn khu nhà chính – nơi ở của chủ nhân to rộng, ca o hơn khu nhà giành cho ngưởi hầu. Cách bố trí không gian sinh hoạt cũng là biểu hiện rõ ràng của sự phân biệt giai cấp trong xã hội phong kiến vùng cao.
Dãy nhà phụ không chỉ giúp tái hiện bức tranh toàn cảnh về sinh hoạt trong dinh thự Hoàng A Tưởng, mà còn mang đến cho du khách cảm nhận sâu sắc về sự phân tầng xã hội và nếp sống khắt khe trong một gia đình quyền thế đầu thế kỷ XX.
Phòng tù nhân
Tại tầng 1, phòng trong góc là phòng tù nhân. Ông Tchao khi đó là quan quản lí 1 vùng nên ông xử án và giam giữ tù nhân tại đây. Có những xà lim to và dài để cùm chân người tù.
Giới thiệu về bể nước mưa
Đây là bể hứng nước mưa. Trong vùng trước đây sử dụng nước mạch từ khe núi để sinh hoạt và ăn uống nhưng vào mùa khô hay bị cạn nước. Có thể gia đình họ đã cho xây dựng bể nước để trữ nước vào mùa khô. Đây cũng là một chi tiết thể hiện sự phòng thủ của ngôi nhà. Nếu có biến, nước không chảy về, người ta không thể ra ngoài thì vẫn có nước để dùng trong một khoảng thời gian nhất định ”
Mời các bạn đi tiếp về phiá sân ngắm cảnh phía trước (tìm số 9)