Thuốc tắm người Dao đỏ Sa Pa đã nổi tiếng từ lâu, được người dân địa phương và du khách khắp nơi tìm đến để thử trải nghiệm công dụng của nó. Dạo quanh một vòng thị xã Sa Pa, bạn dễ dàng nhìn thấy vô số biển hiệu chào mời tắm lá thuốc người Dao, ngâm chân lá thuốc…Không nhầm đâu, bạn đã đến vùng đất thảo dược nổi tiếng, không chỉ chăm sóc sức khỏe cho du khách, mà còn góp phần làm giàu cho người dân tộc Dao đỏ ở Sa Pa.

                                  Du khách cùng người dân đi hái lá thuốc
Vào bản du lịch Tả Phìn, nơi sinh sống chủ yếu của đồng bào Dao đỏ, được chào mời bởi những nụ cười luôn hiện trên khuôn mặt những người phụ nữ Dao trong trang phục truyền thống bắt mắt. Bạn sẽ thấy rất nhiều các gia đình ở đây bày bán những gói thuốc có nhãn mác với nhiều công dụng khác nhau, hay những người dân đang băm chặt các loại lá cây, thân cây, rễ cây trong nhà. Trò chuyện với chủ nhà mới biết được đó là các loại thảo dược trong rừng đang được sơ chế để tạo nên các bài thuốc tắm của người Dao. Chính người Dao, kể cả các cụ già biết đọc sách cổ của người Dao cũng không biết các bài thuốc có từ bao giờ, không nhớ hết tên các loại thuốc. Chỉ biết nó có từ rất lâu rồi và được truyền lại từ đời này sang đời khác. Người Dao sử dụng bài thuốc tắm này hàng ngày dù mùa đông hay mùa hè, vì thế họ luôn mạnh khỏe, lao động không biết mệt, da dẻ luôn hồng hào căng mịn. Hầu hết người Dao trưởng thành đều biết phân biệt các loại lá thuốc và pha chế được các bài thuốc khác nhau. Sinh ra và lớn lên ở các bản làng lưng chừng núi, nơi thiên nhiên ưu đãi cho khí hậu, thổ nhưỡng thuận lợi, tạo nên hệ thực vật vô cùng phong phú, trong đó có nhiều loại cây là các thảo dược quý. Người Dao phải đi vào tận trong rừng sâu, lựa chọn tỉ mỉ các loại lá thuốc, sau đó có loại mang về phơi khô, sắt nhỏ, có loại phải để lá tươi. Bằng các công thức bí truyền, họ pha trộn các loại thảo dược khác nhau với tỷ lệ phù hợp tạo thành thuốc tắm người Dao.

                                               Thuốc tắm lá của người Dao đỏ
Một bài thuốc tắm người Dao thường có từ 10-120 vị thuốc khác nhau, được thu hái và pha chế tùy theo mục đích sử dụng và kinh nghiệm của từng người. Thông thường, các loại thảo dược sẽ được đun sôi tầm 3-4 tiếng để tạo ra nước cốt màu nâu đỏ, khi sử dụng sẽ pha theo tỷ lện 2 % nước cốt và 98% nước trắng. Nước tắm thường được pha ở khoảng 40 độ hoặc nóng hơn tùy theo khả năng chịu đựng của mỗi người. Người khỏe có thể tắm trong khoảng 30 phút, người yếu thì 10-15 phút (kinh nghiệm là khi tắm mà bạn thấy toát mồ hôi, hoặc đầu hơi quay cuồng thì nên dừng tắm, mỏ cửa cho thông thoáng và bước chầm chậm ra ngoài vì có thể bạn đang bị say thuốc). Ngoài ra với kinh nghiệm của người Dao đỏ Sa Pa, tắm lá thuốc phải tắm băng thùng gỗ pơ mu là tốt nhất. Vì gỗ pơ mu có chứa nhiều tinh dầu, nên khi đổ nước thuốc nóng vào thùng, tinh dầu sẽ tiết ra quyện với mùi thơm của các loại thảo dược tạo nên mùi thơm đặc thù. Thùng gỗ pơ mu cũng có tuổi thọ lâu hơn, từ 30-40 năm thay vì vài năm như các loại gỗ khác.

 

                               Du khách thư giãn với thuốc tắm người Dao đỏ
Ngày nay khi khách du lịch đến Sa Pa ngày một đông, đã có rất nhiều cơ sở kinh doanh mở ra phục vụ tắm lá thuốc, ngâm chân lá thuốc kết hợp mát xa. Họ đều sử dụng các bài thuốc tắm gia truyền được mua lại từ người Dao đỏ. Hầu hết các cơ sở đều kinh doanh tốt tạo thu nhập ổn định và công ăn việc làm cho nhiều lao động địa phương. Đồng bào người Dao thì chăm chỉ lao động hơn, thường xuyên vào rừng thu hái các loại thảo dược để bào chế thuốc bán cho các hộ kinh doanh tắm thuốc, hay bán cho khách du lịch mang về. Tại các bản làng du lịch người Dao như Tả Phìn, Giàng Tà Chải, Thanh Kim, Nậm Cang… cũng có nhiều hộ gia đình người Dao mở dịch vụ lưu trú đón khách và phục vụ tắm lá thuốc tại gia tạo nguồn thu nhập ổn định cải thiện đời sống người dân. Chỉ với khoảng 80-100,000đ là bạn đã có được những phút giây thư giãn thật thoải mái với nhiều công dụng như: giải rượu bia, giảm mệt mỏi, lưu thông khí huyết, giảm đau đầu, đau mỏi khóp…

                          Trẻ em người Dao đỏ cũng thích thú với tắm lá thuốc