Dãy Hoàng Liên Sơn, nơi có đỉnh Fansipan – Nóc nhà của Đông Dương. Nơi đây được thiên nhiên ưu đãi cho một kho dược liệu thực vật vô cùng phong phú và quý giá. Trên nãy núi này có nhiều kiểu địa hình, thổ nhưỡng, khí hậu khác nhau và vô cùng khắc nghiệt. Để thích nghi với hoàn cảnh ấy, mỗi loài cây phải có một sức đề kháng rất đặc biệt, vì thế nó chứa trong mình những hoạt chất có dược tính rất kỳ lạ. Bằng kinh nghiệm đúc rút qua nhiều thế hệ, con người đã tìm ra công dụng của nhiều loại thảo dược trên núi nên đã sử dụng làm các loại thuốc chữa bệnh, thuốc bổ và thậm chí cả thuốc độc.

Nụ Tam thất là loại dược liệu quý nổi tiếng của dãy Hoàng Liên

Nói đến dãy Hoàng Liên, tất nhiên phải nhắc đến cây thảo được có cùng tên với dãy núi này, một loài thuốc quý hiếm mà ở những vùng khác ít tìm thấy. Cây hoàng liên có 2 loại: Hoàng liên ba gai và hoàng liên chân chim. Cây hoàng liên thường mọc ở những nơi rất ít ánh sáng, vì vậy những người đi tìm thuốc phải leo lên những vách đá chênh vênh hoặc những hẻm núi sâu, nơi mà cả ngày không có ánh nắng chiếu vào mới tìm được cây hoàng liên. Cây hoàng liên được người dân sử dụng như một loại kháng sinh tổng hợp chữa các bệnh như: đau bụng, đau mắt, cầm máu, chữa nhiễm trùng…

Nấm linh chi Hoàng Liên không to nhưng là nguồn dược liệu quý giá, có giá trị y học cao

Ngoài cây hoàng liên còn có các loại thảo được quý khác như: Đương quy, đẳng sâm, gấu tầu, tam thất, nghệ đen, xuyên khung, nấm linh chi, giảo cổ lam…Mỗi loại thảo dược lại có tác dụng hỗ trợ chữa trị các bênh căn bệnh khác nhau như: thiếu máu, huyết áp cao, nhồi máu cơ tim, tâm thần bất an, chân tay lạnh buốt, hoặc ngăn cản sự phát triển của tế bào ung thư…
Ở Sa Pa, người Mông và người Dao là hai nhóm dân tộc có nhiều bài thuốc quý nhất. Người Mông giỏi về các phương thuốc chữa gãy dập chân tay, chấn thương, hay các trường hợp bị nhiễm trùng, đau xương cốt và chữa được cả các bệnh cho gia súc. Người Mông có rất nhiều phương thuốc quý đang được lưu truyền trong cộng đồng của mình, nhưng lại chủ yếu dạy cho người thân nên còn ít người được tiếp cận. Người Dao đỏ cũng có nhiều phương thuốc quý các gia đình gìn giữ trong các cuốn sánh thuốc viết tay bằng chữ Hán cổ. Đến bản của người Dao ở Tả Phìn, bạn sẽ thấy một điều rất lạ là mọi người từ già trẻ, trai gái da dẻ đều hồng hào, căng mịn. Bởi họ tắm lá thuốc hàng ngày và thuốc tắm được chiết xuất từ hợn chục loại thảo được khác nhau trong rừng. Loại thuốc này mà tắm trong bồn gỗ pơ mu thì lại càng sảng khoái, do thuốc nóng làm thùng gỗ tiết ra mùi thơm đặc biệt. Người Dao còn nổi tiếng với bài thuốc tốt cho sinh nở, trẻ sơ sinh có thể tắm được, và chỉ vài ngày sau hai mẹ con có thể địu nhau lên rẫy đi làm.
Nếu bạn tới Sa Pa du lịch và muốn mua một vài vị thuốc về tẩm bổ, thì nhớ ghé những tiệm thuốc lớn, uy tín để mua thuốc đảm bảo chất lượng và được hướng dẫn cụ thể về cách sử dụng. Và hãy thử tắm là thuốc người Dao đỏ một lần để cảm nhận được cái sự thoải mái, khoan khoái, nâng nâng giống như cái cảm giác bạn bị choáng ngợp bởi cảnh đẹp của mảnh đất Sa Pa.