(Kỳ 3) 120 NĂM SA PA TỪ KHU NGHỈ DƯỠNG ĐẾN KHU DU LỊCH QUỐC GIA MANG TẦM QUỐC TẾ
Khúc bi tráng
Giai đoạn từ năm 1909 -1912, người Pháp đã cho mở tuyến đường đi bộ nối nối Lào Cai với Sa Pa, đến năm 1924 mở rộng thành đường ô tô, năm 1930 tuyến đường này và các đường nội thị ở Sa Pa được giải nhựa. Đến những năm 1940, người Pháp đã quy hoạch, xây dựng Sa Pa thành nơi nghỉ mát, điều dưỡng khá lý tưởng. Ở đây có đầy đủ hệ thống thủy điện, trạm nước, dinh toàn quyền, tòa chánh sứ, sở than, kho bạc, kiểm lâm, hệ thống đường sắt kết nối Hà Nội – Lao Kay, mạng lưới đường nhựa kết nối Lao Kay – Sa Pa và đặc biệt là hơn 200 biệt thự theo kiểu phương Tây ở ngay trung tâm thị trấn, nằm xen giữa những cánh rừng đào và những rặng samu. Điều này làm cho phố núi Sa Pa mang nhiều dáng dấp của một thành phố châu Âu.
Đặc biệt, hệ thống các nhà nghỉ dân sự phục vụ nhu cầu du lịch nghỉ dưỡng đã được đầu tư khá mạnh, đặt nền móng cho khu nghỉ dưỡng núi Sa Pa dành cho du khách. Đầu tiên phải kể đến khách sạn Chapa được ông Miveille xây dựng trên phần đất thuộc trang trại của ông được cấp bởi Công sứ Lào Cai – ông Toures.  Năm 1924, khách sạn Chapa của Miéville được chuyển nhượng cho người chủ mới là M. Jourlin, ông này đã đổi tên khách sạn này thành Hôtel du Domaine de Chapa. Mặc dù khách sạn Chapa sau đó đã được nâng cấp chút ít nhưng về cơ bản, nó chưa vượt khỏi quy mô một dãy nhà nghỉ thông thường. Nhu cầu nghỉ dưỡng của du khách ngày càng tăng, trong khi ông Jourlin không xin được kinh phí để nâng cấp khách sạn. Do đó, ông đã bán lại khách sạn này cho ông Fouyer. Từ năm 1927 đến  năm1930, Fouyer đã nhận được các khoản trợ cấp từ ngân sách địa phương và ngân sách của chính quyền Đông dương để nâng cấp và mở rộng khách sạn Hôtel du Domaine de Chapa. Nhu cầu khách dân sự ngày càng tăng cao đã tạo điều kiện cho các nhà đầu tư mở rộng hệ thống khách sạn tư nhân tại Sa Pa. Năm 1929, nhà kinh doanh khách sạn Pháp Michel đã xây dựng một khách sạn hạng sang đầu tiên tại Sa Pa có quy mô lên tới 50 phòng với các trang thiết bị hiện đại có tên gọi là L’hotel Metropole, thuộc tập đoàn khách sạn Metropole có trụ sở tại Hà Nội. Năm 1937, một nhà đầu tư người Việt là Nguyễn Văn Kỳ đã nâng cấp một khách sạn nhỏ được xây dựng từ năm 1924 trở thành một khách sạn lớn có quy mô 32 phòng. Cũng trong năm này, khách sạn Trung tâm với quy mô 20 phòng do Jean Ernst Chaperon làm chủ sở hữu được đưa vào sử dụng. Những năm đầu thập kỷ 30, ở Sa Pa, bắt đầu xuất hiện các nhà nghỉ dưỡng do các tổ chức hoặc công ty đầu tư xây dựng dành cho công chức như: Tập đoàn Than Hồng Gai, Nhà máy Xi măng Porland Hải Phòng. Ngoài ra, ở Sa Pa thời kỳ này còn có rất nhiều các tòa nhà, biệt thự của các công chức, thương gia giàu có tự bỏ tiền ra xây dựng. Hệ thống các biệt thự này cũng góp phần mở rộng thị trấn Sa Pa. Tính đến năm 1943,  Sa Pa đã có khoảng 200 biệt thự do người Pháp xây dựng, trong đó biệt thự của Magne có quy mô lớn và trang bị hiện đại. Du lịch Sa Pa phát triển rực rỡ so với các điểm nghĩ đưỡng khác trên toàn xứ Đông Dương.

Hình ảnh tuyết rơi trắng xóa mái nhà ở Sa Pa
Thế nhưng, chặng đường lịch sử của du lịch Sa Pa bỗng chốc dừng lại, khiến khúc bi tráng của du lịch Sa Pa nằm mãi trong hoài niệm. Từ tháng 3/1945 đến tháng 3/1951, Sa Pa nói riêng và Lào Cai nói chung trải qua thời kỳ chiến tranh liên miên, các hoạt động du lịch ở Sa Pa bị ngừng lại, thậm chí bị hủy hoại. Tháng 4/1951, người Pháp rút khỏi Sa Pa, sau đó họ đã cho máy bay rải bom và phá hủy hầu hết các công trình đã được xây dựng trước đó. Khu nghỉ dưỡng Sa Pa vì thế lại trở về hình hài gần 50 năm trước.
Từ thập niên 1950 đến năm cuối những năm 80, Sa Pa cùng với Lào Cai trải qua các thời kỳ lịch sử lớn của đất nước, đi qua 3 cuộc chiến và những thăng trầm của đất nước, khu nghỉ dưỡng Sa Pa xưa kia đã bị tàn phá, hoặc bởi chiến tranh, hoặc bởi thiên tai, hoặc bởi thời gian hay những khó khăn muôn vàn của đất nước, khu nghỉ dưỡng Sa Pa có nhiều thời điểm suy tàn, đổ nát tưởng chừng như không bao giờ khôi phục được. Khu nghỉ dưỡng Sa Pa xưa trải qua thời gian bi tráng, đầy vết cắt đau thương trong dáng hình diễm lệ của rừng núi Hoàng Liên.
(còn tiếp)
Phạm Tất Thành
  • (Kỳ 2) 120 NĂM SA PA TỪ KHU NGHỈ DƯỠNG ĐẾN KHU DU LỊCH QUỐC GIA MANG TẦM QUỐC TẾ (01/17/2023)
  • (Kỳ 1) 120 NĂM SA PA TỪ KHU NGHỈ DƯỠNG ĐẾN KHU DU LỊCH QUỐC GIA MANG TẦM QUỐC TẾ (01/17/2023)
  • (17/6/2022) Phát triển du lịch xanh là trách nhiệm đối với cộng đồng và xã hội (06/17/2022)
  • (17/6/2022) DU LỊCH LÀO CAI KIÊN ĐỊNH VỚI NHỮNG GIÁ TRỊ BỀN VỮNG (06/17/2022)
  • (12/05/2022) HÀNH TRÌNH LÀO CAI KHẲNG ĐINH VỊ TRÍ SỐ 1 TRÊN BẢN ĐỒ DU LỊCH TÂY BẮC – VIỆT NAM (kỳ cuối) (05/12/2022)
  • (12/5/2022) HÀNH TRÌNH LÀO CAI KHẲNG ĐINH VỊ TRÍ SỐ 1 TRÊN BẢN ĐỒ DU LỊCH TÂY BẮC – VIỆT NAM (kỳ 2) (05/12/2022)
  • (10/5/2022) HÀNH TRÌNH LÀO CAI KHẲNG ĐINH VỊ TRÍ SỐ 1 TRÊN BẢN ĐỒ DU LỊCH TÂY BẮC – VIỆT NAM (kỳ 1) (05/10/2022)
  • (07/02/2022) Du lịch Lào Cai những ngày đầu xuân Nhâm Dần 2022 (02/07/2022)
  • (27/09/2021) Du lịch Lào Cai 30 năm: Hình thành thương hiệu để phát triển đột phá (2015 – 2020) (09/27/2021)
  • (24/09/2021) Du lịch Lào Cai 30 năm: Vững chắc giai đoạn bản lề (2006 – 2014) (09/24/2021)
  • (23/06/2021) Đôi nét về hành trình hình thành và phát triển Du lịch Lào Cai những năm 1991-2004 (06/23/2021)
  • (30/07/2019) Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trịnh Xuân Trường làm việc với ngành văn hóa, thể thao và du lịch tỉnh (07/30/2019)
  • Si Ma Cai hoang sơ và quyến rũ (06/29/2015)
  • Khám phá 10 địa danh du lịch tiêu biểu ở Sa Pa (05/13/2015)
  • Lạc bước vào Châu Âu ngay giữa Việt Nam (05/11/2015)
  • THÔNG TIN LIÊN HỆ
    CỔNG THÔNG TIN DU LỊCH TỈNH LÀO CAI
    Đơn vị chủ quản: Sở Du lịch tỉnh Lào Cai
    Đơn vị quản lý: Trung tâm Thông tin và Xúc tiến Du lịch tỉnh Lào Cai.
    Chịu trách nhiệm chính: Phạm Tất Thành - GĐ Trung tâm TT&XTDL tỉnh Lào Cai.

    Trụ sở: Tầng 3, Tòa nhà Trung tâm Giao lưu Văn hóa và Thông tin Du lịch, đại lộTrần Hưng Đạo, phường Nam Cường, TP Lào Cai tỉnh Lào Cai.
    Sốđiện thoại: 02143.669898;

    Email : info@sapa-tourism.com hoặc ttttdl-sdl@laocai.gov.vn