Sau thời gian khá dài Sa Pa không có các hoạt động du lịch, chỉ có người dân địa phương tham gia vào công cuộc tái thiết và phát triển kinh tế xã hội. Khu nghỉ dưỡng Sa Pa xinh đẹp được phát hiện từ năm 1903 lại chìm vào giấc ngủ như chưa hề được đánh thức trước đó. Đến năm 1991, khi Việt Nam mở cửa hội nhập nền kinh tế, khách du lịch mới lác đác quay trở lại Sa Pa. Thời điểm này, trong hai kỳ Đại hội Đảng bộ lần thứ X (1991) và lần thứ XI (1996), tỉnh Lào Cai đã chú trọng phát triển mạnh mẽ du lịch và xác định du lịch là ngành kinh tế có nhiều lợi thế phát triển ở địa phương. Tỉnh Lào Cai đã đầu tư ngân sách đáng kể để phát triển cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển du lịch bao gồm: Đầu tư hệ thống điện lưới quốc gia, xây dựng hệ thống nước sạch, xây dựng tuyến đường nội thị, cải tạo tuyến đường nối Lào Cai với Sa Pa… Nhờ vậy, khu du lịch Sa Pa lại dần dần được hồi sinh và từng bước phát triển, tạo dựng lại hình hài khu nghỉ dưỡng Sa Pa và kiến tạo dáng hình của Khu du lịch Sa Pa vừa mang bản sắc văn hóa truyền thống, vừa có dáng dấp hiện đại theo thời cuộc.

Khi khách du lịch quốc tế bắt đầu quay lại Sa Pa, nhiều dự án và các tổ chức quốc tế, tổ chức phi chính phủ cũng quan tâm hơn đến mảnh đất này, nhờ đó nhiều dự án hỗ trợ, dự án đầu tư, dự án thúc đẩy phát triển du lịch cũng được thực hiện tại Sa Pa, góp phần từng bước đưa hơi thở của du lịch thế giới vào nguồn tái sinh cho khu du lịch Sa Pa. Tháng 11/2002, tỉnh Lào Cai đã ký kết hợp tác với vùng Aquitaine (CH Pháp) và các chuyên gia của trường Đại học Bordeaux 3 đã tới khảo sát quy hoạch khu du lịch Sa Pa, nhằm bảo tồn khu du lịch Sa Pa gắn quy hoạch du lịch với quy hoạch đô thị, nông nghiệp…, đồng thời tiếp tục chia sẻ kinh nghiệm phát triển du lịch từ các chuyên gia quốc tế.

Qua ba thập niên tự vận động, nỗ lực đầu tư, triển khai tìm kiếm sự hỗ trợ trong nước và quốc tế, Khu du lịch Sa Pa đã thu hút khách du lịch trong nước và quốc tế đến với Sa Pa ngày một đông hơn. Những tiềm năng, thế mạnh của du lịch Sa Pa dần dần được đánh thức. Ngoài loại hình du lịch nghỉ dưỡng nhằm tận hưởng không khí trong lành, mát mẻ, du lịch Sa Pa thời gian này còn mở rộng du lịch cộng đồng, văn hóa và bắt đầu khai thác các điểm du lịch như Hàm Rồng, Bãi đá cổ, thác Bạc, cầu Mây, Cát Cát, Tả Phìn… Vậy là, sau bao năm, người ta lại thấy được một Sa Pa đẹp hùng vỹ, choáng ngợp, đầy màu sắc văn hóa bản địa. Vẻ đẹp ấy có sức quyết rũ lớn đối với bao người từ mọi miền đất nước và lan tỏa để cả những người bạn từ nhiều quốc gia khác. Lượng khách đến Sa Pa tăng đều qua các năm (năm 2001: 65.068 lượt khách, năm 2002 75,000 lượt khách du lịch, năm 2005: 200.024 lượt khách, năm 2010: 722.891 lượt khách; năm 2015: 1,2 triệu lượt khách). 

Du khách tham dự Lễ hội Gầu Tào ở Sa Pa

Đặc biệt, năm 2014 khi cao tốc Nội Bài – Lào Cai hoàn thành đã rút ngắn thời gian di chuyển của du khách khiến cho du lịch Sa Pa phát triển bùng nổ. Năm 2016, khu du lịch cáp treo Sun World Fansipan Legend đi vào hoạt động trở thành điểm du lịch hấp dẫn nhất Sa Pa, góp phần thu hút lượng khách du lịch đến với Sa Pa ngày một đông. Trước sự phát triển về mọi mặt, cũng như những tiềm năng, lợi thế của du lịch Sa Pa, để du lịch Sa Pa tiếp tục có những bước tiến cao hơn, ngày 26-9-2016, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 1845/QĐ-TTg phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển Khu du lịch quốc gia Sa Pa, tỉnh Lào Cai đến năm 2030. 

Chỉ hơn 1 năm sau đó, Sa Pa đã được công nhận là Khu du lịch Quốc gia (theo Quyết định Quyết định số 1927/QĐ-TTg ngày 01-12-2017 của Thủ tướng Chính phủ). Định hướng phát triển Khu du lịch Quốc gia Sa Pa đã tạo sức hút lớn đối với các nhà đầu tư, trong đó có nhiều nhà đầu tư lớn, chiến lược của tỉnh Lào Cai nhất định phải đến đầu tư phát triển ở đây. Những dự án trọng điểm đầu tư tại Khu du lịch Quốc gia Sa Pa được cấp giấy chứng nhận đầu tư thời gian trước, hiện đã đi vào hoạt động có hiệu quả: Quần thể khu vui chơi giải trí cáp treo Phan Xi Păng, Khách sạn Sa Pa, Indochina Spa & Resort, khách sạn nghỉ dưỡng cao nguyên Sa Pa, Silk Path Grand Resort & Spa, Khách sạn Grand Royal Sa Pa, Sa Pa Jade Hill, Khu quần thể thương mại dịch vụ khách sạn Accor Sa Pa, Làng du lịch Sa Pa,... góp phần giải quyết tình trạng thiếu phòng, khan hiếm phòng vào các dịp lễ, tết, đáp ứng nhu cầu vui chơi, giải trí tại không gian nghỉ dưỡng mới mẻ, tiêu chuẩn quốc tế của du khách. Hiện tại, tỉnh Lào Cai tiếp tục có những chính sách thu hút, kêu gọi các tập đoàn, công ty lớn tiếp tục đầu tư tại Sa Pa: Tập đoàn Thiên Minh, Sungroup, Vingroup, Bitexco, Contrexim, Anpha Nam v.v... 

Khu du lịch Quốc gia Sa Pa ngày nay với nhiều điểm tham quan du lịch hấp dẫn, dịch vụ đa dạng, cơ sở hạ tầng và vật chất hiện đại, đáp ứng một lượng lớn khách đến Sa Pa du lịch hàng năm (năm 2017: 1.720.000 lượt khách; năm 2018: 2.700.000 lượt khách; năm 2019: 3,2 triệu lượt khách; năm 2020 – 2021 do ảnh hưởng của dịch covid 19, du lịch Sa Pa có bước sụt giảm nghiêm trọng lượng khách nhưng vẫn đón hàng triệu lượt khách). Năm 2022, du lịch Lào Cai đã bùng nổ ngay từ đầu năm theo chủ trương thích ứng của Chính phủ, và với chương trình kích cầu phục hồi tăng trưởng Lào Cai đã đón 4,5 triệu lượt khách. Trong đó, riêng lượng khách đến khu du lịch quốc gia Sa Pa chiếm khoảng 2/3 lượng khách đến Lào Cai. Ngành du lịch Lào Cai nói chung và khu du lịch quốc gia Sa Pa nói riêng có tín hiệu phục  hồi  tích  cực và từng bước vượt qua đại dịch, hướng tới một mục tiêu phát triển mới, nâng tầm khu du lịch quốc gia Sa Pa.

(còn tiếp)